Ai cũng biết giáo dục sớm là không đơn giản vì con học rất âm thầm. Mẹ dạy không phải ngày một ngày hai mà có khi cả mấy tháng sau, cả năm sau mới ra được kết quả; đó là khi tinh hoa phát tiết. Nó rất khó cho người mẹ khi cứ phải nói với con cả ngày mà cứ như nói chuỵện với bức tường. Con chơi cứ chơi, mẹ nói cứ nói. Đôi khi muốn chơi cùng mà con còn không khiến, mẹ cứ sờ vào cái gì là con giật lại, quay lưng đi chỗ khác chơi một mình. Thế mà mẹ vẫn phải nói, vẫn phải giảng giải "con đang cầm con hươu à?" "có phải con đang đập món đồ đó không?".
Một ngày của mẹ quay cuồng đủ các việc vì mẹ luôn dành thời gian chơi với con. Khi con càng lớn, ngủ càng ít thì mẹ lại càng bận. Bao công sức bỏ ra như vậy mà đến khi viết bài tổng kết 12 tháng cho con thì mẹ lại ghi là cả về kĩ năng và nhận thức con đều không hơn và không thua các bạn cùng tuổi.
Nếu vậy thì giáo dục sớm để làm cái gì nhỉ? nhiều người sẽ đặt câu hỏi đó. Mẹ đã không thể trả lời được vì mẹ đã có kinh nghiệm bao giờ đâu, nhưng mẹ luôn tin mình đi đúng hướng. Trước đó mẹ chỉ nghĩ đơn thuần rằng kĩ năng hoạt động thì trước sau gì con cũng sẽ có được. Có nhiều bạn bỏ được đồ vào hộp lúc 7 tháng, con thì đến 10 tháng mới làm được. Nhưng sau khi xem cái video của một bạn nhỏ 10 tháng (nhà bán đồ chơi Montessori) thì về kĩ năng bỏ đồ vào giỏ cũng chả hơn gì con. Lúc đó mẹ mới à ra rằng, không việc gì phải xoắn mấy cái đấy, đến khi đủ lớn con sẽ tự làm được.
Mẹ không nói là bỏ không dạy con kĩ năng hoạt động nhưng từ khi xem video đó xong mẹ không stress vì thấy con chậm hơn các bạn nữa. Lúc đó cứ lo con phát triển không bình thường, thiếu vitamin, DHA hay mẹ dạy con chưa đủ nhiều blah blah blah. Từ sau đợt đó mẹ thoáng hẳn, dạy cứ dạy, con tiếp thu bao nhiêu thì tuỳ, mình có phải chạy đua thành tích đâu mà lo. Nhưng cái mẹ đặt rất nặng là dạy chữ và số cho con. Mẹ rất cố gắng để con nhận được mặt chữ cái tiếng Anh và tiếng Việt ở mốc 18 tháng, nhưng xem ra không biết có được không vì đến giờ con vẫn không hề có biểu hiện gì.
Chỉ cần con biết chữ, biết đọc sớm ngày nào thì tri thức sẽ đến với con sớm ngày ấy. Và lúc đó tất cả những gì mẹ cần làm là khơi gợi sự tò mò để con tự đọc và khám phá. Đấy, ấy là trước sự việc xảy ra tuần trước thì mẹ cứ nghĩ là thế. Nhưng sự việc kia như liều thuốc tăng lực, giúp cho mẹ lại vững bước trên con đường dạy con.
Chả là có một cậu bé 2 tuổi thi thoảng sang chơi với con. Con thích chơi với anh lắm, anh sang chơi là hào hứng đến nỗi mệt nhoài mới cáu nhặng đòi đi ngủ trưa. Anh cũng rất ngoan và hay cười, hai anh em chơi với nhau có vẻ hợp lắm.
Anh Q tuy chưa nói được nhưng rất lanh lẹ, người lớn nói gì cũng hiểu, chỉ gì cũng biết và học theo rất nhanh. Mẹ thấy so với các bạn 2 tuổi thì anh thuộc dạnh lanh lẹn. Hôm đấy anh sang, sau mấy tháng mùa Đông mưa gió, cuối cùng cũng được hôm trời đẹp; các mẹ dẫn các con đi dạo và uống cafe.
Như thường lệ mẹ đấy xe con đi một tí thì dừng lại cho con sờ cái này cái khác, lúc thì bức tường, lúc thì cái lá, bông hoa. Đến trước một bức tường, mẹ dừng xe đẩy lại và nói với các con "các con xem này, bức tường bằng gạch, sờ lạnh tay, còn bên cạnh là hàng rào gỗ, sờ rất khác phải không?" "Minh An sờ xem nào, M Q sờ xem nào".
Thành phản xạ, con gái lập tức đưa tay lên sờ vào bức tường, rồi sờ hàng rào, con còn tỉ mỉ lấy ngón tay sờ vào từng vết sờn trên viên gạch một cách chăm chú. Trong khi đó anh Q bên cạnh đứng như trời trồng, không dám sờ, sau khi được mẹ anh khuyến khích thì anh cũng chỉ vuốt nhẹ một tẹo rồi đưa mắt nhìn mẹ và mẹ anh ấy như muốn hỏi "cái này thì có gì hay hả mẹ?".
Đoạn đường từ nhà đến quán cafe chỉ có 700m thôi nhưng đi lâu ơi là lâu vì mẹ cứ một chút lại dừng cho con sờ cỏ cây hoa lá; cho con xuống ngồi hái hoa, sờ cỏ, bóc vỏ thân cây, nói chuyện với con, khơi gợi sự hứng thú cho con. Mẹ ngồi xuống chơi cùng con, nhổ thân cỏ dại chỉ cho con đâu là thân đâu là rễ. Con nhìn chăm chú. Anh Q thì khác, anh cứ đứng im không biết phải làm gì, hoàn toàn cô lập với thiên nhiên cây cỏ.
Mẹ anh Q khen M An có vẻ rất thích thiên nhiên. Nhưng mẹ biết, cái đó là do mẹ dạy con từ bé, chứ các con thì chỉ thích đồ chơi thôi.
Tối hôm đấy về mẹ suy nghĩ rất nhiều. So với 1 bạn 2 tuổi thì khả năng tập trung, quan sát, và cảm nhận của con tốt hơn vượt bậc dù các kĩ năng thần kinh vận động hay nhận thức thì không thể nào sánh kịp. Con đã làm được những việc mà một số anh chị lớn hơn con 1 có khi 2 tuổi cũng không làm được. Đó là việc ngồi yên một chỗ để học chữ với mẹ (mỗi ngày 30-45'); hoà mình và thích khám phá thiên nhiên hơn; khi đi ăn nhà hàng thì mẹ không thể nào tự hào hơn (cái này phải trộm vía không thì chết dở) con ngồi yên trên ghế ăn của con cả buổi, không cần đồ chơi, không cần kèn trống, chỉ cần ngồi nhìn người đi qua đi lại và thi thoảng thích thú cười ré lên hay kêu "A a" rất to để gọi một em bé. Nết ăn ở nhà cũng ngoan không kém. Hôm nào ươn không ăn thì đóng cửa dẹp hàng, khỏi lộn xộn. Còn mà đã ăn là ngồi nghiêm chỉnh đàng hoàng. Xưa con hay ngồi một lúc lại ưỡn người đứng lên, nhưng giờ đỡ hẳn. Mẹ để ý mấy bữa ăn mới phải nhắc con ngồi xuống một lần.
Khi đi ra ngoài hay đi đến chỗ lạ mẹ không mang đồ chơi cho con mà lợi dụng cơ hội đó để con quan sát, khám phá, và có lẽ sau 5 tháng thì việc đó đã cho ra trái ngọt. Giờ con con thể tự ngồi và quan sát một mình, nhìn người này người kia, ê a gợi chuyện từ xa với họ. Đi cafe với con thì đúng là thiên đường, sướng không thể tả. Hôm thứ bảy tuần trước nữa ông Huy từ VN sang công tác, cả nhà mình đi ăn với ông và cậu cả bữa trưa và bữa tối. Cả 2 bữa ăn con đều cực kì ngoan, ngồi yên vui vẻ nhìn khắp nơi, bắt chuyện với mấy người bàn bên cạnh và luôn mở miệng cười.
Tối đó mẹ suy nghĩ và vui mừng khi mình đã nhìn thấy những thành quả đầu tiên của giáo dục sớm. Nó như một chiếc bàn gỗ được chạm trổ rất tinh vi nhưng lại bị che phủ bởi một lớp bụi mờ, khó nhìn thấy trên bề nổi. Giáo dục sớm không phải là một cuộc chạy đua thành tích về "con tôi làm được cái này lúc 9 tháng", nó không phải là những hào nhoáng bên ngoài "con mình biết nói và biết đi từ trước một tuổi". Mà nó là xây từng viên gạch nhỏ, vững chắc cho hạnh phúc của con sau này.
Đúng, giáo dục sớm đang dạy cho con những thói quen, chính những thói quen đó sau này sẽ hình thành nên tính cách, và tính cách sẽ hình thành nên số phận của con. Bây giờ thói quen sờ cây sờ lá, sau này sẽ là lòng yêu thích và có trách nhiệm với thiên nhiên. Bây giờ thói quen ngồi học với mẹ chỉ 30' mỗi ngày, sau này sẽ là tính kiên trì và nhẫn nại khi bắt đầu phải ngồi yên để tập viết chữ. Bây giờ thói quen không ôm khư khư cái ipad/đồ chơi khi đi ra ngoài, sau này sẽ là kĩ năng nói chuyện, giao tiếp với con người, cũng như cảm nhận môi trường mới. Hầu hết các em bé bây giờ đi đâu cũng ôm khư khư cái ipad, thậm chí khi người lớn hỏi đến, gợi chuyện thì cũng không nói được gì ngoài lắc và gật và lại chúi mặt vào màn hình.
Thi thoảng những việc như thế này có tác dụng như liều dopping tiếp sức cho mẹ. Mẹ biết là mẹ còn nhiều sai sót và luôn cần phải học hỏi, tiếp thu kiến thức để dạy con; nhưng vì tương lai của con và cả của me (con ngoan thì mẹ được nhờ :-D), mẹ con ta cùng chiến đấu tiếp nhé.
Yêu con
-*-
0 nhận xét:
Đăng nhận xét